“Бу йил сув яхши бўлмади, пахта параш (сийрак демоқчи), фермерлар ҳам юрак ютиб турибди, режани бажармаса прокурорнинг қўлига тушишини билади,” дейди исмини айтишни хоҳламаган Фарғона водийсидаги мактаблардан бирида ишлайдиган ўқитувчи.

Унинг айтишича, собиқ шўро давридан қолган, ўқувчиларни ёппасига пахтага сафарбар қилиш анъанасининг фақат энг ёмон кўринишларини сақлаб қолган одатга биноан, коллеж ва мактаб ўқувчилари яна ҳокимият ва фермерлар ўртасидаги пахта можароси ёғида қовуриладиган кўринади.

Болалар меҳнатидан ноқонуний фойдаланилаётгани тан олинмайди
“Биринчи ўқиш куниёқ теримига масъул ўқитувчилар туман марказига чақирилди. Ҳокимнинг буйруғига кўра пахта терими жадаллигини таъминлаш учун ҳар бир мактабдан уч нафардан ўқитувчи қўл телефонлари ва сўзлашувлар учун 50 минг сўм билан таъминланар экан,” дейди у.

Унинг айтишича, булар мактаб директори, пахта теримида қатнашадиган ўқувчиларга масъул ўқитувчи ва ўқувчилар терган пахтани ҳисоблаб борувчи ўқитувчидир.

“Мени мактабимиздан пахтага чиқиши керак бўлган 90 нафар ўқувчига масъул қилиб тайинлашди. Ҳозирча 8- ва 9-синф ўқувчиларини пахтага чиқарамиз, лекин кейинчалик ҳар йилгидек 5-синфгача сафарбар қилишга тўғри келади,” дейди у.

Биринчи ва иккинчи теримдан кейин пахта сийраклашгач, ўқувчилардан бошқа ҳеч ким пахта даласига киришга рози бўлмайди, чунки иш унуми камайиб, катталар учун бу иш даромадсиз бўлиб қолади, дейди у.

Ўқитувчиларнинг қўл телефони билан таъминлангани эса энди аввалгидек ҳар куни эрталаб ва кечқурун эмас, балки худонинг берган дақиқасида бошингда ёнғоқ чақилишини англатар экан.

“Мен ўтган йили пахта теримига масъул бўлдим,” дейди иккинчи бир ўқитувчи. “Ҳар куни кечқурун болаларни даладан уйига жўнатиб, туман марказига мажлисга бориб ҳисоб берардим. Тунги соат 12гача чўзиладиган мажлисдан кейин уйга беш олти чақирим йўлни пиёда босиб келардим.”

'Ўқувчилар бахтига фермерлар режасини бажарсин!'
Қўл телефони ҳисоб бериш жараёнини енгиллатиши мумкин, лекин энди ўқитувчи пахта даласида қанча ўқувчи борлиги ҳақида ҳар бир соатда ҳисоб беришга мажбур бўлади.

Бундан ташқари ўқувчилар меҳнатига ҳақ тўлаш, ёки уни ундириб олиш ҳам муаммо. “Ўтган йили ўқувчилар терган 3 тонна пахта ҳақини фермердан ҳалигача ундириб ололганим йўқ,
бу ёқда эса ота-оналар мендан
норози,” дейди у.

У фермерни судга бермоқчи бўлган, лекин одамлар уни бу йўлдан қайтарган, “нима қиласан, шундоқ ҳам фермерларнинг шўрига шўрва тўкилиб ётибди-ку”, деган.

“Ўқувчиларимиз далада иссиқ овқат емайди, уйидан олиб келган нон ва мева-чева билан кунини ўтказади. Фермернинг ҳоли келса, фақат чой дамлаб беради, баъзилари эса фақат ўқитувчиларга иссиқ овқат қилиб беради,” дейди у.

Унинг айтишича, бу йилги ҳосил чўғининг пастлиги ҳам ўқувчиларга қўшимча заҳмат, чунки улар режа бажарилмагунча партага қайтмайди.

“Ишқилиб, ўқувчиларнинг бахтига фермерлар режасини бажариб олсинда,” дейди у хўрсиниб.

--------------------------------------------------------------------------------

Ўқувчилар мактублари

asror_S

Ўзбекистон маорифи 150 йил ортга кетибди.

Jumavoy

Holam bog'chada ishlardilar, oladigan oyliklari 10 ming qanchadir so'm. Bitta ogillari bor, turmushdan ajragan. Anа shu oyligu boshqa qarindoshlarni ko'magi bilan ro'zg'or tebratar edilar. O'tgan yili pahta terimi boshlangach hammani yoppasiga pahtaga safarbar qilish haqida viloyatimiz hokimligidan buyruq kelib, ko'plab davlat korhonayu tashkilotlarida ishlovchilar pahtaga chiqishga majbur bo'ldilar.

Man shunda litseyda dars berardim. Hullas, o'sha kunlarni o'zidayoq pahta dalalarida pahta deyarli qolmaganligi, ertalab ishdan to'g'ri dalaga kelgan o'qituvchiyu, turli o'rta sinf hizmatchilari pahta izlash bilan ovora bo'layotganliklari ayon bo'lgach endi hokimyat strategiyani ozgina o'zgartirib aholiga "oson" qilib berdi. Ya'ni pahtaga chiqishni o'rniga 10,000 so'm to'lashlari va hotirjam ishlarida davom etishlari mumkinligi aytildi.

Shunda holam ishlaydigan bog'chani mudirasi barcha tarbiyachilarga (jumladan holam) "qalampirni bir marta achchiq tishlasalaring hech nima qilmaydi" deb bir oylik maoshni teppadagilarga topshirishini ma'lum qilibdi. Ana sizga "oq oltin"ning ahamiyatiyu "oq qullar"ning ho'rlanishi!

O'shanda litsey o'qituvchisi bo'lganim uchun men ham 10,000 so'm "hirmon"ga to'kishim kerak bo'ldi. Manga mamlakat hirmoniga(agar pul o'sha manzilga adashmay etgan bo'lsa) 10000 to'lash o'gir kelmadi. 15 yildan so'ng Sovet davridagi o'sha yomonlangan, ma'shum "o'zbeklar ishi"ga sabab bo'lgan bu pahtachilik bugunga kelib yo'q bo'lish o'rniga "gullab yashnayotganligi" meni dahshatga soladi holos.

Botir

Pahtani bechora qishloq bolalari terishadi. Hattoki 1-sinf o`quvchilarini ayashmaydi, beyuzlar? Lekin mo`maygina daromadni o`sha bolalar bilan qo`l berib ko`rishishga or qiladigan, hazar qiladiganlar sanashadi! Ularni farzandlari pahtani ko`zi bilan ko`rganmi hali yo`qmi? Yana bilimli bo`lish kerak deyishadi yosh avlodni. Bunaqa bilim berishlarida ular dalachi, podachi bo`lib qolaveradi! Anavi mansabparastlarning bolalari chet ellarda o`qib o`sha yerda qolib ketishadi. Ana ular ..."albatta bahtli bo`lishadi...", qishloqda o`sib pahta tergan bolalarning aybi nima, qishloqda tug`ilganimi?

Исмсиз

У фермерни судга бермоқчи бўлган, лекин одамлар уни бу йўлдан қайтарган, “нима қиласан, шундоқ ҳам фермерларнинг шўрига шўрва тўкилиб ётибди-ку”, деган гапни “нима қиласан, ўзингни ғалвага тиқиб, фермерларнинг пули куп. Сени ҳар қандай йўл билан эзиб ташлайди, улар инсофсиз, очкўз ва қизғанчиқ", деган гап билан алмаштирсангизлар яхши бўлар эди.